Piek inflatie lijkt te naderen, zeker als ECB rente gaat verhogen

ANALYSE – Je kunt geen krant openslaan of nieuwswebsite bezoeken zonder een bericht tegen te komen over de hoge inflatie. Vorige week werd bijvoorbeeld bekend dat de inflatie in Nederland is opgelopen tot 13,6 procent. En aanstaande dinsdag 6 september publiceert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) opnieuw een inflatiecijfer.

Het grote verschil is dat de 13,6 procent van afgelopen week is afgeleid van de prijsontwikkeling van een pakket goederen en diensten dat in alle Europese landen hetzelfde is, terwijl het cijfer van komende dinsdag gebaseerd is op een eigen mandje van het CBS.

Het laat zich nu al uittekenen dat ook het nieuwe inflatiecijfer hoger ligt dan het vorige record van 11,1 procent uit januari 1975.

Lichtpuntje olieprijzen bij hoge inflatie

Behalve de inflatiecijfers, zijn ook de uitspraken van beleidsmakers over de dalende koopkracht behoorlijk onheilspellend. Klaas Knot gooide bijvoorbeeld als voorzitter van de Nederlandsche Bank (DNB) afgelopen week nog wat olie op het vuur, door te waarschuwen dat de inflatie nog een tijd hoog gaat blijven.

Gelukkig komen er de laatste tijd ook wat signalen dat het leven niet volledig onbetaalbaar wordt. Het is bijvoorbeeld een gunstig teken dat de olieprijs de afgelopen weken een behoorlijke glijvlucht heeft ingezet. Begin september kostte een vat Brent-olie iets minder dan 95 dollar, wat ongeveer 16 procent minder is dan zes maanden eerder. Dit zie je ook terug in de ontwikkeling van benzineprijzen.

Hoewel de krapte op de gasmarkt via gas- en stroomprijzen nu alle aandacht krijgt, werkt olie op aanzienlijk meer manieren door in de inflatiecijfers.

Het is namelijk vooral een gevolg van de dure olie dat de afzetprijzen van de Nederlandse industrie in juli bijna 28 procent hoger lagen dan een jaar eerder. Maar ten opzichte van een maand eerder tekende zich voor het eerst in bijna twee jaar juist een kleine daling af.

Positief hierbij is dat handelaren op futuremarkten inschatten dat olie voor levering in 2023 daalt tot minder dan 90 dollar per vat.

Hogere rente, lagere groei, lagere inflatie

Een ander teken dat we de sterkste prijsstijgingen waarschijnlijk hebben gehad, is dat juist mensen zoals Knot het gevaar inzien van een hoge inflatie.

De Europese Centrale Bank (ECB) lijkt van plan om in september de rente opnieuw met 0,5 procentpunt of misschien zelfs met 0,75 procentpunt te verhogen.

Een hogere rente remt de economische groei af. Het wordt onder meer aantrekkelijker voor mensen om te sparen en lastiger voor bedrijven om geld te lenen voor nieuwe investeringen. Als er minder vraag is naar producten en diensten, zullen de prijzen minder snel stijgen.

Een ander voordeel van een snel oplopende Europese rente is dat het aantrekkelijker wordt om vermogen aan te houden in euro’s in plaats van in andere valuta. Dankzij een meer doortastende instelling van de ECB, is de vrije val van de euro ten opzichte van de dollar in ieder geval tijdelijk stilgevallen.

Het belangrijkste signaal dat de inflatie gaat dalen, komt echter uit de obligatiewereld. Daar staat de rentevergoeding voor Nederlandse leningen met een looptijd van tien jaar nog altijd onder het niveau van 2 procent. Beleggers zouden nooit genoegen nemen met die rente, als ze zouden denken dat de inflatie lange tijd rond een niveau van 10 procent blijft hangen.

Alhoewel het maar afwachten is of de toon op financiële markten over een jaar vrolijker is, moet het raar lopen als de hoge inflatie zelf over twaalf maanden nog het belangrijkste gespreksonderwerp is.

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld.